naar beneden
Scroll
TEKST EN FOTO’S ROB EN ELZE KLUTE
STORMVLOEDKERING
De watersnoodramp van 1953 was aanleiding voor een project van ongekende omvang: dertien bouwwerken die samen de grootste stormvloedkering van de wereld vormen, verdeeld over de provincies Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant. Wij maken een campertocht langs een deel van de Deltawerken.
We maken een selectie en beginnen bij de Hollandse IJsselkering in Krimpen aan den IJssel. Deze kering werd als eerste gebouwd. Heel belangrijk, omdat het rivierwater bij hoog water niet richting zee kon stromen. Dat komt doordat het opkomende zeewater dit tegenhield. Dat vormde een gevaar voor de Randstad, want het gebied langs de Hollandse IJssel is een van de laagst gelegen en ook dichtstbevolkte gebieden van Nederland. Men heeft twee schuiven gebouwd om er zeker van te zijn dat het achterland ook bij extreme omstandigheden niet onder water loopt. Dat deze kering drie tot vier keer per jaar sluit, onderstreept dat die noodzakelijk is. Als we er net zijn geweest, is dat weer het geval.
In Spijkenisse ligt de Hartelkering, met twee schuiven die tussen torens hangen. Deze kering bleek noodzakelijk in verband met de aanleg van de Maeslantkering in Hoek van Holland. Want als die wordt gesloten, kan bij extreme situaties het zeewater het achterliggende Europoortgebied bedreigen. Er is behoorlijk veel scheepvaart en we kijken graag vanuit de camper naar bootjes, dus hier blijven we een poosje staan.
Kolossale caissons
Natuurlijk gaan we ook naar de Maeslantkering, een imposant bouwwerk, dat bijna even lang is als de Eiffeltoren hoog. In het informatiecentrum Het Keringhuis zien we aan de hand van beeld en geluid hoe de kering werkt. Op het Watervertelplein wordt inzichtelijk gemaakt hoe het Deltaplan Nederland beschermt en zorgt voor controle over de manier waarop rivieren zich een weg banen door het land. Tijdens de rondleiding lopen we onder de 240 meter lange draagarmen door en realiseren we ons hoe immens groot ze zijn. De kering is een technisch hoogstandje en vormt het laatst gebouwde deel van de Deltawerken. Toenmalig koningin Beatrix stelde de kering op 10 mei 1997 officieel in werking.
Bij Ouwerkerk werd het laatste gat in de dijk gedicht, met vier kolossale caissons, waarin nu het Watersnoodmuseum is gehuisvest. De emoties zijn haast voelbaar als je door dit museum loopt. We zijn ook onder de indruk van de kracht, de hoop en hoe innovatief de mensen waren door bijvoorbeeld zelf een noodzender te bouwen, om zo de rest van Europa te kunnen vertellen wat in Zuidwest-Nederland was gebeurd.
Naast het museum zijn er zogenoemde getijdenbakken. Met een schepnetje kan je hierin ontdekken welke dieren op de bodem van de Oosterschelde leven. Als wij er zijn is het vloed en dan verdwijnen de bakken geheel onder water.
'Ontdek, beleef en leer hoe water onze toekomst bepaalt'
Kracht van water
Om nog meer te weten te komen over de Deltawerken bezoeken we het werkeiland Neeltje Jans, waarvan nog altijd onduidelijk is waar de naam vandaan komt. Het kan de naam zijn van een schip dat in de achttiende eeuw vastliep op een zandplaat in de Oosterschelde, maar er wordt ook beweerd dat de naam een verbastering is van die van de Germaanse godin Nehalennia, die in Zeeland werd vereerd.
Het Deltapark Neeltje Jans ligt aan de voet van de allergrootste stormvloedkering ter wereld: de Oosterscheldekering. De slogan van het park luidt: Ontdek, beleef en leer hoe water onze toekomst bepaalt. Dat doen we door onder meer de Delta Experience te bezoeken, een indrukwekkende 4D-animatie, die ons de allesverwoestende kracht van het water laat ervaren. Het is onvoorstelbaar wat de kracht van water aan schade kan aanrichten en wat water met mensenlevens kan doen. Uitgebreid wordt ook in beeld gebracht hoe de imposante bouw van de Deltawerken tot stand kwam, over een periode van 43 jaar. Dan is er nog het Bluereef Aquarium Zeeland met de wonderlijke onderwaterwereld en nog heel veel meer.
Onze lunch bestaat uit een Zeeuwse zeewierburger gebakken op een plaat. Dat blijkt even wennen.
Achter de Oesterdam ontstond dankzij de Deltawerken een prachtig natuurgebied
Bekijk de route
Fascinerend
De Deltawerken hebben de teelt van schelpdieren in Zeeland sterk beïnvloed, doordat de getijden drastisch veranderden, wat de groei van oesters en mosselen moeilijker maakte. De kunstmatige oesterbedden hangen in het Grevelingenmeer en de Oosterschelde. De oesters worden daarna overgebracht naar de oesterputten in Yerseke, hét mossel- en oesterdorp van Zeeland. Hier komen ze tot rust en worden ze gereinigd. Je kunt genieten van de heerlijke zeevruchten in een van de vele restaurants waar men de oesters en mosselen op verschillende manieren bereidt.
Achter de Oesterdam ontstond dankzij de Deltawerken een prachtig natuurgebied voor broed- en trekvogels, het natuurreservaat Markiezaat. We speuren met onze verrekijkers het gebied af op zoek naar de zeearend, maar spotten vooral spechten, buizerds en valken, ook altijd fascinerend om te zien.
de Mozesbrug heeft met stormvloedkering niks te maken
Door het water
Minder spectaculair maar wel degelijk van belang is de Bathse Spuisluis. De functie van deze sluis is het afvoeren van overtollig zoet water uit het Zoommeer naar de Westerschelde. In omgekeerde richting zwemt de glasaal naar het Zoommeer, want die wordt door het zoete water gelokt. Slechts twee per dag gaat de sluis heel kort open, waar de vissen en de vissers dankbaar gebruik van maken.
Een mooi besluit van dit rondje langs Deltawerken lijkt ons een bezoek aan de Mozesbrug, al heeft deze met stormvloedkering niks te maken. Hij ligt in een gracht op een zandrug bij Fort de Roovere noordelijk van Bergen op Zoom en laat je net als Mozes met water aan weerskanten de overkant bereiken, zonder natte voeten te krijgen. Om beschadiging door bevriezing te voorkomen wordt de brug ’s winters geheel gevuld met water. We zien dit kunstwerk maar als een andere vorm van spelen met water.
Bekijk de route
'Ontdek, beleef en leer hoe water onze toekomst bepaalt'
TEKST EN FOTO’S ROB EN ELZE KLUTE
STORMVLOEDKERING
De watersnoodramp van 1953 was aanleiding voor een project van ongekende omvang: dertien bouwwerken die samen de grootste stormvloedkering van de wereld vormen, verdeeld over de provincies Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant. Wij maken een campertocht langs een deel van de Deltawerken.
We maken een selectie en beginnen bij de Hollandse IJsselkering in Krimpen aan den IJssel. Deze kering werd als eerste gebouwd. Heel belangrijk, omdat het rivierwater bij hoog water niet richting zee kon stromen. Dat komt doordat het opkomende zeewater dit tegenhield. Dat vormde een gevaar voor de Randstad, want het gebied langs de Hollandse IJssel is een van de laagst gelegen en ook dichtstbevolkte gebieden van Nederland. Men heeft twee schuiven gebouwd om er zeker van te zijn dat het achterland ook bij extreme omstandigheden niet onder water loopt. Dat deze kering drie tot vier keer per jaar sluit, onderstreept dat die noodzakelijk is. Als we er net zijn geweest, is dat weer het geval.
In Spijkenisse ligt de Hartelkering, met twee schuiven die tussen torens hangen. Deze kering bleek noodzakelijk in verband met de aanleg van de Maeslantkering in Hoek van Holland. Want als die wordt gesloten, kan bij extreme situaties het zeewater het achterliggende Europoortgebied bedreigen. Er is behoorlijk veel scheepvaart en we kijken graag vanuit de camper naar bootjes, dus hier blijven we een poosje staan.
Kolossale caissons
Natuurlijk gaan we ook naar de Maeslantkering, een imposant bouwwerk, dat bijna even lang is als de Eiffeltoren hoog. In het informatiecentrum Het Keringhuis zien we aan de hand van beeld en geluid hoe de kering werkt. Op het Watervertelplein wordt inzichtelijk gemaakt hoe het Deltaplan Nederland beschermt en zorgt voor controle over de manier waarop rivieren zich een weg banen door het land. Tijdens de rondleiding lopen we onder de 240 meter lange draagarmen door en realiseren we ons hoe immens groot ze zijn. De kering is een technisch hoogstandje en vormt het laatst gebouwde deel van de Deltawerken. Toenmalig koningin Beatrix stelde de kering op 10 mei 1997 officieel in werking.
Bij Ouwerkerk werd het laatste gat in de dijk gedicht, met vier kolossale caissons, waarin nu het Watersnoodmuseum is gehuisvest. De emoties zijn haast voelbaar als je door dit museum loopt. We zijn ook onder de indruk van de kracht, de hoop en hoe innovatief de mensen waren door bijvoorbeeld zelf een noodzender te bouwen, om zo de rest van Europa te kunnen vertellen wat in Zuidwest-Nederland was gebeurd.
Naast het museum zijn er zogenoemde getijdenbakken. Met een schepnetje kan je hierin ontdekken welke dieren op de bodem van de Oosterschelde leven. Als wij er zijn is het vloed en dan verdwijnen de bakken geheel onder water.
Kracht van water
Om nog meer te weten te komen over de Deltawerken bezoeken we het werkeiland Neeltje Jans, waarvan nog altijd onduidelijk is waar de naam vandaan komt. Het kan de naam zijn van een schip dat in de achttiende eeuw vastliep op een zandplaat in de Oosterschelde, maar er wordt ook beweerd dat de naam een verbastering is van die van de Germaanse godin Nehalennia, die in Zeeland werd vereerd.
Het Deltapark Neeltje Jans ligt aan de voet van de allergrootste stormvloedkering ter wereld: de Oosterscheldekering. De slogan van het park luidt: Ontdek, beleef en leer hoe water onze toekomst bepaalt. Dat doen we door onder meer de Delta Experience te bezoeken, een indrukwekkende 4D-animatie, die ons de allesverwoestende kracht van het water laat ervaren. Het is onvoorstelbaar wat de kracht van water aan schade kan aanrichten en wat water met mensenlevens kan doen. Uitgebreid wordt ook in beeld gebracht hoe de imposante bouw van de Deltawerken tot stand kwam, over een periode van 43 jaar. Dan is er nog het Bluereef Aquarium Zeeland met de wonderlijke onderwaterwereld en nog heel veel meer.
Onze lunch bestaat uit een Zeeuwse zeewierburger gebakken op een plaat. Dat blijkt even wennen.
Achter de Oesterdam ontstond dankzij de Deltawerken een prachtig natuurgebied
Fascinerend
De Deltawerken hebben de teelt van schelpdieren in Zeeland sterk beïnvloed, doordat de getijden drastisch veranderden, wat de groei van oesters en mosselen moeilijker maakte. De kunstmatige oesterbedden hangen in het Grevelingenmeer en de Oosterschelde. De oesters worden daarna overgebracht naar de oesterputten in Yerseke, hét mossel- en oesterdorp van Zeeland. Hier komen ze tot rust en worden ze gereinigd. Je kunt genieten van de heerlijke zeevruchten in een van de vele restaurants waar men de oesters en mosselen op verschillende manieren bereidt.
Achter de Oesterdam ontstond dankzij de Deltawerken een prachtig natuurgebied voor broed- en trekvogels, het natuurreservaat Markiezaat. We speuren met onze verrekijkers het gebied af op zoek naar de zeearend, maar spotten vooral spechten, buizerds en valken, ook altijd fascinerend om te zien.
de Mozesbrug heeft met stormvloedkering niks te maken
Door het water
Minder spectaculair maar wel degelijk van belang is de Bathse Spuisluis. De functie van deze sluis is het afvoeren van overtollig zoet water uit het Zoommeer naar de Westerschelde. In omgekeerde richting zwemt de glasaal naar het Zoommeer, want die wordt door het zoete water gelokt. Slechts twee per dag gaat de sluis heel kort open, waar de vissen en de vissers dankbaar gebruik van maken.
Een mooi besluit van dit rondje langs Deltawerken lijkt ons een bezoek aan de Mozesbrug, al heeft deze met stormvloedkering niks te maken. Hij ligt in een gracht op een zandrug bij Fort de Roovere noordelijk van Bergen op Zoom en laat je net als Mozes met water aan weerskanten de overkant bereiken, zonder natte voeten te krijgen. Om beschadiging door bevriezing te voorkomen wordt de brug ’s winters geheel gevuld met water. We zien dit kunstwerk maar als een andere vorm van spelen met water.
